نشر توسط:admin Views 26 تاریخ : 3 ارديبهشت 1395

نظرات ()

                                                                               دوکتوراحمد فیصل محتسب زاده

 

Shock

 

 

تعریفات

 

    شاک عبارت از عدم کفایه سیستم دورانی برای تامین نیاز های انساج بدن مخصوصآ آکسیجن و مواد ضروری برای حجره میباشد.

   شاک حالتیست که در آن کاهش شدید و وسیع پرفیوژن انساج که در اوایل منجر به تغیرات قابل برگشت و در صورت طولانی شدن به مرگ غیر قابل برگشت حجرات منتهی میشود.

 

 

 

شاک عبارت از عدم پرفیوژن کافی انساج به علت :

1- نا کافی بودن حجم مایع داخل عروق یا Hypovolemic

2- عدم کفایه کارایی قلب یا Cardiogenic Shock

3-عدم کفایه تونیسیته یا فنکشن عروق Distributive Shock میباشد.

تقسیم بندی شاک از نظر میکانیزم و اسباب معمول

 

 

 

Hypovolimic shoc

1-Loss of blood

A-External Hemorrhage

-Trauma

-Gastrointestinal bleeding

B-Internal Hemorrhage

     Hematoma

                                                                                                                                                                                                       -     -Hemothorax or hemopneumothorax

2- Loss of Plasma

-Burns

-Exfoliative Dermatitis

3-Loss of fluid and electrolytes

A-External

-vomiting , Diarrhea , Excessive sweating , DKA, Hyperosmolar Nonketotic coma

B-Internal (third space)

-Pancreatitis

-Ascitis

-Bowell obstruction

 

Cardiogenic Shock

-Dysrhythmia

-Acute valvular dysfunction

-Rupture of ventricular septum

Obstructive shock

-Tension Pnemothorax

-Pericardial disease

-Disease of pulmonary vascular (Massive Pulmonary Emboli)

-Cardiac tumor

 

 

Distributive Shock

-Septic shock

-Anaphylactic shock

-Neurologic shock

-Vasodilator drug

-Acute Adrinal insufficiency

 

 

 

اسباب و پتولوژی

 

اعراض و علایم عمومی شاک

در مواجه شدن به مریض شاک اولین و مهمترین اقدام کنترول علایم حیاتی است.

Tachycardia

Tachypnea

سردی نهایات

اضطراب و بیقراری

Oliguria

کم شدن نبض محیطی

کاهش فشارخون

عرق سرد                 

اسیدوز میتابولیک

 

 

        Hypovolemic Shock            

                

And

 

Traumatic Shock

 

اخذ تاریخچه

 تاریخچه از ضیاع مایعات مانند خونریزی، اسهال ، استفراغ، مصرف دیوریتیک به دوز بلند، ترضیض، خونریزی سیستم هضمی(Melana, hematomesis etc ( ،تاخیر درقاعده گی یا حاملگی با درد شکم ، جروحات و ضیاع مایعات به شکل اگزودات در سوختگی ها.

لوحه سریری

به طور کلاسیک دو لوحه سریری دارد:

1- مرحله Erectile یا تهیجی

2- مرحله Torpid یا استرخائی

 

1-مرحله تهیجی

 

 

2- مرحله استرخآئی

     -شاک درجه اول:

شاک درجه دوم:

شاک درجه سوم:

شاک درجه چهارم:

 

پتوجنی شاک Hypovolimic

 

 

Acute hypovolemia

 

 

فعال شدن رسپتور های محیطی

 

 

تنبه سیستم سمپاتیک

 

Acute Hypovolemia

 

فعال شدن رسپتور های مرکزی

 

آزاد شدن ADH

 

فعال شدن سیستم رنین آنجیوتنسین

 

Oligurea

 

 

مرحله نهائی

 

وقتی فشار خون از 50mm/hg پائین تر شد

 

Hypoxia

 

اسکیمی دماغی،انحطاط مرکز وازوموتور

 

مرگ

 

تغیرات حاصله از شاک بالای حجره

کاهش اکسیژنیشن انساج برای مدت طولانی باعث تغییرات بیوشیمیایی جدی و بحرانی در حجره میشود که عبارتند از:

1- اختلال فعالیت پمپ یونی دیواره سلولی

2- اذیمای داخل حجروی

 3- نشت محتویات داخل حجروی به فضای خارج سلولی

4- توانایی ناکافی حجره در تنظیم PH داخل حجروی

 

 

تشخیص تفریقی

 

         nتهیجات

         nمرحله تهیجی باید از Collapse تشخیص تفریقی شود.

n          Coma , Head trauma

 

تداوی شاک هاپوولیمیک

تداوی وقتی موثر است که عامل سببی درشروع شاک ازبین برده شود:

1- قطع نمودن انتقال تنبهات از محیط به مرکز(انتقال درد از ناحیه ماوفه به سیستم عصب مرکزی):

انلجزیک- تثبیت کسورقبل از انتقال مریض- درصورت تهیج تطبیق آرام بخش ها

 

2- مجادله علیه فکتور های تشدید کننده شاک:

 جهت جلوگیری از هایپوکسی و ضیاع خون و پلازما تطبیق مایعات وریدی – خون و آکسیجن

3- مجادله علیه تاثیرات شاک:

تطبیق مستحضرات مختلف جهت بلند بردن فشار شریانی مانندادویه مقوی قلبی(Dopamine )- ترانزفیوژن پلازما

4- تطبیق خون:

در حالات شاک با ضیاع خون استطباب داشته ولی در شاک ترضیضی بدون ضیاع خون استطباب ندارد صرف در صورتیکه با مایعات دیگر مریض احیا نگردد استطباب دارد.

 

 

5- در صورتیکه مریض عدم کفایه تنفسی داشته باشد:

ابتدا آکسیجن و درموارد شدید انتوبیشن نزدش اجرا گردد.

در بندش میخانیکی Trachiostomy

6- در حالاتیکه عدم کفایه غدوات داخلی :

     -Adrenalin and Nor adrenalin

-     Glucocorticoides

 

زمانی میتوان گفت که شاک ازبین رفته که بعد ازتطبیق مستحضرات شاک فشار خون مریض

 

 تمایل به بلند رفتن را داشته و در صورتیکه فشار خون مریض در مدت 4-6 ساعت بلند

 

(حالت نورمال) باقی ماند شاک ازبین رفته است.