آشنایی با توانمندی بی تعصب بودن

تازه ها

آشنایی با توانمندی بی تعصب بودن

نظرات ()

آشنایی با توانمندی بی تعصب بودن

نویسنده: دکتر بن دین
مترجم: علی فیضی دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی




بی تعصبی تمایل به جستجوی فعالانه شواهد مخالف با طرح‌ها، باورها یا اهداف مطلوب و نیز به این معناست که چنان شواهدی را در صورت وجود دارد، منصفانه به حساب بیاوریم.
بی تعصب بودن به معنای دو دل بودن و باری به هر جهت بودن نیست؛ بلکه فرد بی تعصب بعد از در نظر گرفتن جایگزین‌های گوناگون، می‌تواند موضع محکمی بگیرد و اقدامی متناسب بر طبق آن انجام دهد.
موضع مخالف بی تعصبی تعصب ورزیدن است. تعصب ورزیدن به معنای تمایل زیاد به جستجوی شواهد و ارزیابی آن‌ها به نفع باورهای مطلوب خود است. بسیاری از مردم تعب ورزی می‌کنند اما برخی بسیار متعصب‌تر از بقیه‌اند.

فواید بی تعصبی

پژوهش‌ها فواید زیر را برای بی تعصب بودن نشان می‌دهند:

• افراد بی تعصب و به لحاظ شناختی پیچیده اند، کمتر به واسطه رویداد های منفرد تحت تأثیر قرار می‌گیرند و در مقابل تلقین‌ها و دست‌کاری عقاید مقاومت بیشتری دارند.

• افراد بی تعصب بهتر می‌توانند رفتار آینده دیگران را پیش بین کنند و کمتر فرافکنی می‌کنند.

• افراد بی تعصب نمرات بهتری در آزمون‌های توانایی شناختی کلی مثل SAT و IQ می‌گیرند. (البته ما نمی‌دانیم آیا بی تعصب بودن فرد را باهوش تر می‌کند یا برعکس).

بی تعصب بودن یک فضیلت اصلاح کننده است. روانشناسان شناختی و اجتماعی خاطرنشان ساخته‌اند که اشتباهات گسترده ای در فرآیند قضاوت/تفکر وجود دارد و هیچ کسی از این اشتباهات مصون نیست. ما برای آنکه بی تعصب باشیم بایستی که علیه این تمایلات بنیادی تلاش کنیم. به همین دلیل است که فیلسوفان اخلاق فضیلت گرا بی تعصبی را فضیلتی اصلاح کننده نامیده¬اند.

علاوه بر تعصب ورزیدن که در بالا توضیح داده شد، سه تمایل شناختی دیگر وجود دارد که مانع راه تفکر بی تعصب است:

1. مواجهه انتخابی
ما از طریق مواجهه انتخابی با اطلاعاتی که می‌دانیم با عقایدمان سازگار است، عقاید و باورهایمان را حفظ می‌کنیم. لیبرال‌ها تمایل دارند روزنامه های لیبرال بخوانند و محافظه کاران دوست دارند روزنامه های محافظه کار بخوانند.

2. اثر تقدم
مدرک و شاهدی که در آغاز با آن روبه¬رو می‌شویم برایمان نسبت به شواهد بعدی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. وکلای دادگستری خیلی خوب این پدیده را می‌شناسند. وقتی هیئت‌منصفه باوری پیدا می‌کند، آن باور در مقابل تغییر مقاومت زیادی از خود نشان می‌دهد.

3. قطبی شدن
ما نسبت به شواهدی که از باورهایمان حمایت می‌کند انتقاد کمتری داریم تا آن‌ها که بر ضد باورهایمان هستند. در آزمایش جالبی که این پدیده را نشان داد، پژوهشگران به افراد شواهد مختلطی درباره اثربخشی مجازات اعدام بر کاهش جرم نشان دادند. شواهد با وجود اینکه در هردو موضع اثربخشی و بی اثر بودن یکسان بود، افراد در باور مطلوبی که نسبت به اثربخشی یا بی اثر بودن داشتند موضع محکم‌تری اتخاذ کردند. آن‌ها شواهدی که باور مطلوب آن‌ها را حمایت می‌کردند قوی‌تر دانستند و در شواهدی که بر ضد باور آن‌ها بود خطاها را بسیار آسان‌تر پیدا کردند.

چه چیزی مشوق بی تعصب بودن است؟

پژوهش‌ها نشان می‌دهد افراد وقتی تحت فشار زمانی قرار دارند بی تعصب ترند.
افرادی وقتی فکر می‌کنند که دارند تصمیم مهمی می‌گیرند بی تعصب ترند. ( این وقتی است که ما داریم نظرات موافق و مخالف را فهرست می‌کنیم یا نظرات دیگران را بدانیم.)
برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهد شیوه ای که یک ایده ارائه می‌شود بر چگونگی بی تعصبی یک فرد به هنگام یادآوری آن ایده تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال روشی معمول برای سنجش بی تعصبی در آزمایشگاه این است که از مشارکت کننده خواسته می‌شود تا استدلال‌های موافق و مخالف یک موضوع پیچیده را فهرست کند (مثلاً آزمایش بر روی حیوانات، سقط جنین). آنچه معمولاً اتفاق می‌افتد این است که افراد می‌توانند استدلال‌های بسیاری بیشتری را به نفع موضع مطلوبشان فهرست کنند. با این حال اگر پژوهشگر مشارکت کننده را ترغیب کند تا استدلال‌های بیشتری را به نفع موضع مخالف انجام دهد، بسیاری از افراد می‌توانند این کار را بدون دشواری زیادی انجام بدهند. به نظر می‌رسد افراد این استدلال‌های مخالف را در خاطر دارند اما نمی‌توانند وقتی که اولین بار خواسته می‌شود آن استدلال‌ها را به یاد بیاورند.

تمرین‌هایی برای افزایش بی تعصبی
 
من در مطالعاتم مداخلاتی برای افزایش بی تعصبی کشف نکردم. اما با کاترین فریمار (Catherine Freemire) مشورت کردم. کاترین روانشناس بالینی و یک مربی حرفه ای است که به خاطر تفکر خلاقش مشهور است. او سه تمرین برای افزایش بی تعصبی ابداع کرده که من فکر می‌کنم مطمئناً ارزش انجام دادن را دارند:

1. یک موضوع بحث هیجان برانگیز را انتخاب کنید (اصلاحات نظام بهداشتی، کیفیت خدمات آموزشی یا حذف کنکور) و موضعی مخالف با نظرتان را انتخاب کنید. پنج دلیل معتبر در حمایت ازین دیدگاه بنویسید.

2. زمانی را به یاد بیاورید که به واسطه استدلال‌های کسی یک موضع اشتباه داشتید. سه دلیل احتمالی بنویسید که چرا ان فرد سهواً یا عمداً شما را به اشتباه انداخت.

3. این تمرین برای والدین است: به موضوعی فکر کنید شما با فرزند نوجوان یا کودک خود به طور مداوم درباره‌اش بحث می‌کنید. حالا موضع آن‌ها را بگیرید و به سه دلیل قابل توجه فکر کنید که موجب اعتبار دیدگاه آن‌ها می‌شود. ( درباره نامزدتان یا یک عضو دیگر خانواده هم اگر چنین مسئله ای دارید، می‌توانید این تمرین را انجام بدهید! )

منبع:

http://www.authentichappiness.sas.upenn.edu/newsletter.aspx?id=72