نشر توسط:admin Views 25 تاریخ : 2 ارديبهشت 1395 نظرات ()
بزرگترین هدف طب سنتی اصلاح مزاج افراد به سمت تعادل است که اطبای سنتی میبایست با استفاده از روش‌های صحیح و اصولی با همکاری خود شخص این اقدام را به نحو احسن انجام دهند البته آشنایی با طبایع چهارگانه، مزاج و تأثیر آن ها در شخصیت و ویژگی های فیزیکی افراد برای این امرضروری است
برای این مهم باید چهار عنصر (خاک، آب، هوا و آتش) با چهار خاصیت این عناصر (گرمی، سردی، تری و خشکی) را کاملا شناخته و به وجود چهار مایع اصلی در بدن یعنی : خون یا دم (وجود عنصرهوا) ، بلغم (وجود عنصر آب )، صفراء (وجود عنصرآتش) و سوداء (وجود عنصر خاک) اطلاع کافی داشته وضمن بررسی دقیق مزاجهای جبلی – عارضی وعضوی باید دخالت این چهار مایع را در کلیه حالات بدنی اعم از تغییرات فیزیولوژیک و پیدایش بیماریها و بهبود حال بیماران بسیار موثر دانست.
هر گاه این چهار مایع به نسبت طبیعی و متعادل با یکدیگر در بدن وجود داشته باشد بدن سالم و اگر یکی یا چندنوع از این مایعات از نظر کمی (نسبت بسایر اخلاط) یا بعلت سوء تغذیه یا تنفس هوای فاسد یا شدت گرمای هوا و…از نظر کیفی متحمل تغییراتی شوند تعادل این مایعات بهم خورده، و در این حال ساختمان طبیعی بدن تغییر کرده و مواد مختلفی با طعم های مختلف از قبیل تلخی – شوری – شیرینی – ترشی یا بی طعم بوجود می‌آید و بر حسب کم و زیادی مقدار یا کیفیت آنها زیانشان زیاد یا کم میشود و باین ترتیب چاقی یا لاغری شدید بروز میکند.
لازم است بدانید که از دیدگاه طب سنتی روحیات و مشخصات جسمانی افراد با مزاج آنها سازگار بوده و به تناسب فزونی عنصر وجودی، روحیات و خلق و خو، رنگ پوست ورنگ چهره، شوق و ذوق، بلند پروازی ها، بیماری ها و … تغییر پیدا خواهد کرد.
۱-طبع گرم وتر (دموی)
این طبع دارای دو جزئ گرمی وتری است . که همان ازدیاد خون است . در این طبع بیماران به طور کلی از احساس گرما شاکی هستند بطوریکه تحمل آنها به محیط های گرم کم و محیط های خنک و سرد برای آنها مطلوبتر است .
معمولا دموی مزاجان دارای علائم سنگینی سر خمیازه ، دهن دره ،چرت زدن ، کندی حواس ، شیرینی دهان ،و سرخی رنگ بدن وزبان هستند . از لحاظ تیپ جسمی و روانی اینها افراد چاق - بذله گو - شوخ طبع و با حوصله ومعاشرتی ، خوش بین، شعر‌دوست، عاشق پیشه و ریسک پذیرند. کینه ورز نیستند و کمتر عصبانی می‌شوند .
۲-طبع گرم وخشک (صفراوی )
این افراد بعلت زیادی صفرا (خون سوخته ) رنگ وچهره زرد و بدن لاغر دارند ودر دهان خود طعم تلخی احساس می کنند . معمولا کم اشتها وکم خواب هستند واز حوصله کمتری بر خوردارند . تحریک پذیر بوده واز کسلی وکاهلی خاصی رنج می برند .احساس عطش و تشنگی دارند ، از لحاظ ویژگی شخصیتی، بی‌خواب- دارای تخیّل و رؤیای زرد، ترشرو، خشم و پرخاشگری و بی‌تابی در آنها زیاد بوده ومعمولا در بعضی جاهای بدن خود احساس سوزش و گرمای موضعی دارند .(کف دست و پا ) و روی بدن آنها جوش ودمل دیده می شود
۳- طبع سرد و تر (بلغمی )
بلغمی مزاجان اغلب دارای چهره رنگ پریده بدنی بی حس وچاق هستند.افسرده خو وتنبل بوده واز این رو واقع گرا بوده واهل ریسک نیستند - پر خواب و پر اشتها ودارای بدن ورم کرده هستند و تحمل سرما را ندارند . ترشی دهان، نرمی و سستی پوست بدن، ضعف گوارش، افزایش بزاق دهان، رقیق شدن آب بینی، زبان باردار و مرطوب، سفیدی ادرار، سفید شدن ریش و مو قبل از پیری، بدن و کف دست سرد، ابتلا به بیماری های رطوبتی و سکته در این افرادبیشتر بروز میکند. ویژگی‌های شخصیتی این گروه : خواب زیاد، کندی حواس، تخیّل اشیای سفید، شل صحبت کردن، خستگی زیاد، بدگمانی، بدبینی، بی‌قیدی، کندذهنی و کندفهمی، نظم‌گرا، ریسک ناپذیر، پایبند به قانون.
۴-طبع سرد و خشک (سوداوی)
با علائم لاغری کم اشتهائی ،بدن خشک وتکیده ، یبوست مزاج و دارای تفکرات رویائی واغلب منزوی ودرون گرا هستند. شوری دهان و بی حوصلگی در حرف زدن و شنیدن حرف‌های دیگران، تیرگی رنگ رخسار، لاغری، بیزاری از سر و صدا، اشتهای کاذب، سوزش سر معده، سستی نبض، فرو رفتن چشم‌ها، پر مو بودن بدن، کف دست سرد و یبوست مزاج هستند.
: ترس از مرگ، تند‌خویی، زودرنجی، تشویش، غضب، بی‌قراری، فکر و خیال، هراس بی سبب، تردید و دودلی، تنهایی و گوشه‌گیری، اندیشه‌های بد و خیالات حزن‌انگیز، وسواس، بی‌خوابی، دیدن رؤیاهای سیاه در خواب، مردم‌گریزی، خودکشی، رؤیاهای مهیّج و کابوس، تحت تأثیر اتّفاقات و اندیشه‌های بد قرار گرفتن، غصّه‌دار و بی‌ثبات بودن از حالات روحی سودایی‌ها میباشد
سوالات زیادی در خصوص اصلاح مزاج افراد پرسیده میشود لذا درجواب باید گفت : اصلاح مزاج با تغییرنوع پخت غذا یا احیانا حذف بعضی مواد غذایی ونوشیدنیهای مضر از جمله فست فودها ونوشابه های صنعتی وبا کمک داروهای گیاهی و دفع خلط غالب و مضر در بدن بوسیله اعمال یدی مانند:
حجامت, فصد, زالو, تنقیه، اماله و …. امکان پذیر بوده واین مهم تحقق پیدا نمی کند الا اراده قوی شخص وبا مشاوره اطبای حاذق طب اصیل سنتی و اسلامی