خبرگزاری آیصد (جدیدترین و جذاب ترین اخبار ایران و جهان)

نشر توسط:admin Views 24 تاریخ : 2 ارديبهشت 1395

نظرات ()

هشدار: تجویز و تعیین دوز دارو بعهده پزشک میباشد و این وبلاگ هیچگونه مسئولیتی درخصوص مصرف خودسرانه دارو ندارد. موارد و مقدار مصرف: الف) درمان آنافیلاکسی شدید یا آسم: بزرگسالان: مقدار 5/0-1/0 میلی گرم (محلول 1 در 1000) تزریق زیرجلدی یا عضلانی می‌ شود. در صورت لزوم، این مقدار به فواصل 15-10 دقیقه تکرار می‌ شود. روش دیگر، تزریق وریدی 25/0-1/0 میلی گرم (5/2-1 میلی لیتر از محلول 1 در 10000 ) به آهستگی و طی 10-5 دقیقه است، که در صورت لزوم هر 15-5 دقیقه تکرار شده یا به صورت mcg/min 4-1 ادامه می‌یابد. کودکان: مقدار mg/kg01/0 و یا mg/m23/0 محلول 1 در 1000 تا حداکثر mg5/0 تزریق زیرجلدی می‌شود. در صورت لزوم، این مقدار به فواصل 20 دقیقه تا چهار ساعت تکرار می‌گردد. روش دیگر، تزریق وریدی 1/0 میلی‌گرم (10 میلی‌لیتر از محلول رقیق شده 1 در 100000) ‌به آهستگی و طی 10-5 دقیقه است، که پس از آن مقدار mcg/Kg5/1-1/0 در دقیقه انفوزیون وریدی می‌شود. ب) گشاد کردن نایژه: بزرگسالان: ابتدا مقدار 5/0-2/0 میلی‌گرم تزریق زیرجلدی می‌شود که این مقدار هر 12 دقیقه تا چهار ساعت، برحسب نیاز بیمار، تکرار می‌شود. در صورت نیاز، مقدار دارو در هر بار مصرف تا حداکثر یک میلی‌گرم می‌تواند افزایش یابد. کودکان: مقدار mg/Kg01/0 تا حداکثر 5/0 میلی‌گرم برای هر نوبت، تزریق زیرجلدی می‌شود، که این مقدار، برحسب نیاز، هر 15 دقیقه برای دو نوبت و سپس هر چهار ساعت تکرار می‌گردد. پ) احیای ریتم قلب در ایست قلبی: بزرگسالان: ابتدا، مقدار 1-5/0 میلی‌گرم (از 1-1/0 میلی‌گرم یعنی 10-1 میلی‌لیتر از محلول 1 در 10000) ‌به صورت سرشار (bolus ) ‌تزریق وریدی می‌شود. این مقدار، در صورت نیاز، هر 5-3 دقیقه تکرار می‌شود. در روش دیگر، پس از مقدار مصرف اولیه، 3/0 میلی‌گرم تزریق زیرجلدی یا mcg/min 4-1 انفوزیون وریدی می‌شود. در روش دیگر، می‌توان یک میلی‌گرم از دارو (10 میلی‌لیتر از محلول 1 در 10000) را از طریق داخل تراشه‌ای یا 1-1/0 میلی‌گرم (10-1 میلی‌لیتر از محلول 1 در 10000) داخل قلبی تجویز کرد. کودکان: ابتدا، mg/Kg01/0 (ml/Kg1/0 از محلول 1 در 10000) به صورت سرشار تزریق وریدی شده یا از راه داخل تراشه‌ای تجویز می‌شود. در صورت نیاز، این مقدار مصرف هر پنج دقیقه تکرار می‌شود. در روش دیگر، ابتدا mcg/Kg1 در دقیقه تجویز می‌شود که در موارد مهلک می‌تواند تا حداکثر mcg/Kg1 در دقیقه افزایش یابد. روش دیگر، تجویز mg/Kg01/0-005/0 (mg/Kg 1/0-05/0 از محلول 1 در10000 ) از طریق داخل قلبی است. شیرخواران: ابتدا، mg/Kg 03/0- 01/0 ‌از محلول 1 در 10000) از راه تزریق وریدی سرشار یا داخل تراشه‌ای تجویز می‌شود. در صورت نیاز، این مقدار مصرف هر پنج دقیقه تکرار می‌شود. ت) بندآورندة خونریزی (موضعی) : بزرگسالان: از محلول 1 در 50000 تا 1 در 1000 اپی‌نفرین، به صورت موضعی مصرف می‌شود. ث) طولانی کردن اثر بیحس کننده‌های موضعی بزرگسالان و کودکان: محلول یک در 500000 تا یک در 50 هزار اپی‌نفرین با داروهای بیحس‌کنندة موضعی مخلوط می‌شود. مکانیسم اثر اپی‌نفرین به طور مستقیم بر روی گیرنده‌های آلفا و بتا- آدرنرژیک در سیستم اعصاب سمپاتیک اثر می‌کند. اثر عمده درمانی این دارو عبارتند از شل کردن عضلات صاف نایژه‌ای، تحریک قلب و گشاد کردن عروق عضلات اسکلتی. اثر گشادکنندة نایژه: اپی‌نفرین با تحریک گیرنده‌های 1 آدرنرژیک موجب شل شدن عضلات صاف نایژه‌ای می‌شود. اپی‌نفرین با تحریک گیرنده‌های آلفا- آدرنرژیک سبب تنگ شدن شریانچه‌های نایژه‌ای شده و به از بین رفتن اسپاسم نایژه‌ای ، احتقان و ادم منجر می‌شود و ظرفیت حیاتی و حجم باقیماندة ریه را افزایش می‌دهد. همچنین، این دارو با مهار آزادسازی هیستامین، ممکن است سبب از بین رفتن انقباض نایژه‌‌ای و ادم شود. اثر تنگ کنندة عروق و اثر قلبی- عروقی: اپی‌نفرین به‌عنوان یک محرک قلبی با اثر بر روی گیرنده‌های 1 در قلب موجب اثرات اینوتروپیک و کرونوتروپیک مثبت می‌شود و به افزایش برون‌ده قلبی ، ‌افزایش مصرف اکسیژن میوکارد، نیروی انقباضی، و کاهش کفایت قلبی منجر می‌شود. گشادی عروق ناشی از اثرات این دارو بر روی گیرنده‌های 1 و تنگ شدن عروق ناشی از اثر این دارو بر روی گیرنده‌های آلفا- آدرنرژیک است. داروی کمکی در بیحسی موضعی: اپی‌نفرین بر روی گیرنده‌های آلفا در پوست، غشاهای مخاطی، احشا اثر می‌کند. این دارو موجب تنگ شدن عروق و در نتیجه کاهش جذب بیحس کننده‌های موضعی می‌شود. این اثر طول مدت اثر داروهای بیحس کنندة موضعی را طولانی کرده و خطر مسمومیت ناشی از بیهوشی را کاهش می‌دهد. بندآورندة خونریزی (موضعی): اپی‌نفرین با اثر بر روی گیرنده‌های آلفا- آدرنرژیک در پوست، غشاهای مخاطی و احشا، سبب تنگ شدن عروق شده و از خونریزی عروق کوچک جلوگیری می‌کند. تداخل دارویی: مصرف همزمان با بتابلوکرها (نادولول، پروپرانولول، تیمولول) باعث افزایش فشار خون و سپس برادیکاردی می‌شود. بهتر است مصرف این داروها سه روز قبل از تجویز اپی‌نفرین قطع شود. مصرف همزمان دوکساپرام و متیل فنیدات اثرات محرک مغزی و افزاینده فشار ناشی از دارو را افزایش می‌دهد. مصرف همزمان دارو با لوودوپا شانس آریتمی‌های قلبی را افزایش می‌دهد. مصرف همزمان با مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز، ریسک بحرانهای فشار خون را افزایش می‌دهد. مصرف همزمان با سایر مقلدهای سمپاتیک ممکن است موجب اثرات اضافی و مسمومیت شود. داروهای مسدودکنندة گیرندة بتا- آدرنرژیک، اثرات قلبی و گشادکنندة نایژة اپی‌نفرین را خنثی می‌کنند. داروهای مهارکنندة آلفا- آدرنرژیک زیادی فشار خون و تنگی عروق ناشی از اپی‌نفرین را خنثی می‌سازد. مصرف همزمان با بیحس‌کننده‌های عمومی (بخصوص هالوتان) و گلیکوزیدهای دیژیتال ممکن است میوکارد را نسبت به اثرات اپی‌نفرین حساس سازد و به آریتمی منجر شود. مصرف همزمان با داروهای ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای، ضد هیستامین، و هورمونهای تیروئید ممکن است عوارض جانبی قلبی اپی‌نفرین را تشدید کند. مصرف همزمان با داروهای اکسی توکسیک یا آلکالوئیدهای ارگوت ممکن است موجب زیادی شدید فشار خون شود. از آنجایی که فنوتیازینها ممکن است اثرات تنگ کنندة عروق اپی‌نفرین را خنثی سازند، اپی‌نفرین نباید در درمان کلاپس گردش خون یا کمی فشار خون ناشی از فنوتیازینها مصرف شود، زیرا احتمال کاهش بیشتر فشار خون وجود خواهد داشت. مصرف همزمان با گوانتیدین ممکن است اثرات کاهندة فشار خون این دارو را کاهش داده و اثرات اپی‌نفرین را تشدید کند. مصرف همزمان با داروهای پایین آورندة قند خون ممکن است اثرات آنها را کاهش دهد. تنظیم مقدار مصرف این داروها ممکن است ضروری باشد. اثر بر آزمایشهای تشخیصی: اپی‌نفرین ممکن است غلظت گلوکز خون و اسید لاکتیک سرم را تغییر دهد (هر دو ممکن است افزایش یابند)، غلظت ازت اورة خون (BUN) را افزایش داده و با آزمونهای ادراری برای تعیین کاتکول آمین تداخل کند.فارماکوکینتیک: جذب: بعد از تزریق عضلانی یا زیرجلدی به خوبی جذب می‌شود. شروع اثر این دارو سریع و طول مدت اثر آن کوتاه است. اثر گشادکنندة نایژه طی 10-5 دقیقه و حداکثر اثر آن طی 30 دقیقه بعد از تزریق زیرجلدی حاصل می‌شود. با مصرف موضعی، ‌دارو معمولاً طی پنج دقیقه موجب تنگ شدن عروق (موضعی ) می‌شود و به مدت 1 تا 4 ساعت ادامه می‌یابد. پخش: اپی‌نفرین به طور گسترده در سرتاسر بدن انتشار می‌یابد. متابولیسم: اپی‌نفرین در انتهای اعصاب سمپاتیک، کبد و سایر بافتها به متابولیتهای غیرفعال تبدیل می‌شود. دفع: عمدتاً به صورت متابولیتها و کونژوگه از طریق ادرار دفع می‌شود. موارد منع مصرف و احتیاط: موارد منع مصرف: حساسیت به دارو یا دیگر ترکیبات فرمولاسیون، آریتمی‌های قلبی، گلوکوم زاویه بسته موارد احتیاط: در بیماریهای قلب ی عروق ی (آنژ ین، تاکیکاردی، سکته قلبی)، بیماریهای عروق مغز ، دیابت ملیتوس، پارکینسون، بیماریهای ت یرویید و افراد مسن با احتیاط مصرف شود. در صورت مصرف همزمان با مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز باعث افزایش طولانی مدت فشار خون می‌ شود، لذا با احتیاط کامل در این موارد به کار رود. تزریق سریع وریدی دارو می‌ تواند باعث مرگ و میر به خاطر خونریزیهای داخل مغز ی یا آریتمی‌های قلبی شود. طبقه‌بندی فارماکولوژیک: آدرنرژیک طبقه‌بندی درمانی: گشادکنندة نایژه، تنگ کنندة عروق، محرک قلبی، داروی کمکی در بیحسی موضعی، بندآورندة خونریزی (موضعی) طبقه‌بندی مصرف در بارداری: ردة C ملاحظات اختصاصی علاوه بر ملاحظات مربوط به تمامی آدرنرژیکها، رعایت موارد زیر توصیه می‌شود: 1- بعد از تزریق زیرجلدی یا عضلانی اپی‌نفرین، ماساژ محل تزریق ممکن است جذب دارو را تسریع کند. 2- اپی‌نفرین توسط مواد اکسیدکننده، مواد قلیایی (از جمله بیکربنات سدیم)، هالوژنها، پرمنگناتها، کروماتها، نیتراتها، و املاح فلزاتی که به سهولت احیا می‌شوند، مانند آهن، مس و روی تخریب می‌شود. 3- با مصرف سرنگ توبرکولین می‌توان از دقت میزان مصرف دارو اطمینان حاصل کرد. 4- برای جلوگیری از اشتباهات خطرناک، باید نوع محلول، غلظت، مقدار مصرف و راه مصرف اپی‌نفرین قبل از تزریق بررسی گردد. از مخلوط کردن محلول با مواد قلیایی خودداری شود. 5- پیش از کشیدن سوسپانسیون اپی‌نفرین به سرنگ، باید ویال یا آمپول آن را تکان داد تا ذرات آن به صورت یکنواخت درآید. از مصرف فرآورده‌هایی که تغییر رنگ داده و یا حاوی رسوبات هستند، خودداری شود. 6- تکرار تزریق این دارو ممکن است موجب نکروز بافت به دلیل تنگ شدن عروق شود. محل تزریق را باید تغییر داده و محل تزریق از نظر بروز علائم رنگ باختگی پوست مورد توجه قرار گیرد. 7- از تزریق اپی‌نفرین در داخل عضلات سرینی باید خودداری کرد. تنگی عروق ناشی از مصرف اپی‌نفرین زمینه را برای کلستریدیوم پرفرنژنس بی‌هوازی فراهم می‌کند. 8- وضعیت فشار خون، نبض، تنفس، و میزان دفع ادرار بیمار باید پیگیری شود و بیمار به دقت تحت مراقبت قرار گیرد. اپی‌نفرین ممکن است موجب زیاد شدن فشار نبض شود. در صورت بروز آریتمی، مصرف اپی‌نفرین باید فوراً قطع شود. میزان مصرف مایعات و دفع آنها در بیمار باید مورد ملاحظه قرار گیرد. 9- بیمارانی که اپی‌نفرین را به صورت تزریق وریدی دریافت می‌کنند، باید زیر دستگاه مانیتور باشند، و وسایل احیاکننده در دسترس باشد. 10- به هنگام تزریق وریدی اپی‌نفرین، فشار خون بیمار طی پنج دقیقه اول به طور مکرر، و سپس هر 5-3 دقیقه، تا تثبیت وضع بیمار، اندازه‌گیری شود. 11- تزریق داخل قلبی دارو به ماساژ خارجی قلب نیاز دارد تا دارو به داخل گردش خون کرونر وارد شود. 12- اثرات خشک کنندة ترشحات نایژه‌ای ممکن است بیرون راندن تودة خلط سینه را مشکل سازد. برنامة تمیزسازی ناژه‌ها از جمله ورزشهای تنفسی، تخلیة وضیعتی و هیدراسیون کافی، ممکن است ضروری باشد. 13- اپی‌نفرین ممکن است غلظت خونی گلوکز را افزایش دهد. بیماران دیابتی از نظر کاهش کنترل دیابت باید مورد مراقبت قرار گیرند. 14- مقدار، قوام و رنگ خلط بیمار بررسی گردد. روش تجویز: حتما از طریق رگهای مرکزی تجویز شود. انفوزیون وریدی دارو نیاز به پمپ دارد. محلولهای تزریقی اپی‌نفرین می‌توانند به صورت زیرجلدی، عضلانی، وریدی و داخل استخوان تزریق شود. تجویز عضلانی دارو به داخل عضلات سرینی توصیه نمی‌شود. برای تجویز داخل تراشه، دارو را در نرمال سالین یا آب مقطر حل کنید. با آب مقطر جذب دارو بیشتر است ولی باعث عوارض بیشتری روی PaO2 می‌شود. در موارد نشت بافتی دارو از فنتولامین به‌عنوان آنتی دوت استفاده کنید. mg 5 دارو را با 9 میلی‌لیتر نرمال سالین مخلوط کرده و به محل ضایعه تزریق کنید. سریع عارضه برطرف می‌شود. در صورت ادامه یافتن مجدداً می‌توان فنتولامین را تجویز کرد. نکات قابل توصیه به بیمار 1- در صورت کاهش اثر دارو ، به پزشک اطلاع دهید. 2- مصرف مداوم و طولانی اپی‌نفرین می‌تواند موجب بروز تحمل نسبت به اثرات دارو شود. ادامه مصرف دارو با وجود بروز تحمل نسبت به آن می‌تواند مخاطره‌آمیز باشد. قطع مصرف دارو به مدت 12 ساعت تا چند روز ممکن است پاسخ‌گویی بیمار به دارو را بازگرداند. مصرف در سالمندان: بیماران سالخورده ممکن است نسبت به اثرات اپی‌نفرین حساستر باشند. برای این افراد مقادیر مصرف کمتر توصیه می‌شود. مصرف در شیردهی: اپی‌نفرین در شیر ترشح می‌شود. در دوران مصرف این دارو شیردهی توصیه نمی‌شود. مصرف در بارداری: دارو زایمان خودبخودی یا القایی ناشی از اکسی توسین را مهار می‌کند. با دوزهایی که برای کاهش انقباضات رحمی به کار می‌رود ، دارو باعث آتونی طولانی مدت رحم و خونریزی می‌شود. تنها در صورت لازم حین بارداری استفاده شود. عوارض جانبی اعصاب مرکزی: ترس، اضطراب، تهییج، بی‌قراری، سردرد، لرزش، سرگیجه، منگی، عصبانیت، بی‌خوابی، تحریک‌پذیری، ضعف، آشفتگی پسیکوموتور، عدم درک زمان و مکان، اختلال در حافظه، هراس، توهمات، تمایلات خودکشی، خونریزی و سکته مغزی. قلبی- عروقی: تغییرات الکتروکاردیوگرام (EKG) (کاهش ارتفاع موج T)، اختلال در ریتم و ضربان قلب (طپش قلب ، تاکیکاردی)، آنژین صدری، آریتمی، سنکوپ، زیادی فشار خون، فیبریلاسیون بطنی، شوک. دستگاه گوارش: تهوع، ‌استفراغ. سایر عوارض: تعریق، رنگ پریدگی، اشکال در تنفس، احتقان واجهشی بینی، ضعف تنفسی، آپنه، درماتیت تماسی، نشت دارو از رگ به بافتهای اطراف می‌تواند موجب نکروز موضعی و خونریزی در محل تزریق شود. متابولیک: افزایش قند خون. توجه: در صورت بروز حساسیت مفرط، باید مصرف دارو قطع شود. مسمومیت و درمان تظاهرات بالینی: افزایش ناگهانی فشارخون سیستولیک و دیاستولیک ، بالارفتن فشار وریدی، ‌اضطراب شدید، ضربان نامنظم قلب، تهوع یا استفراغ شدید، دیسترس تنفسی، بزرگ شدن غیرمعمول مردمک چشم، رنگ پریدگی و سردی غیرمعمول پوست، ادم ریوی، نارسایی کلیوی و اسیدوز متابولیک. درمان: به دلیل غیرفعال شدن سریع اپی‌نفرین در بدن، درمان حمایتی و علامتی است. علائم حیاتی بدن باید به دقت پیگیری گردد. تری متافان یا فنتول آمین برای درمان کمی فشار خون، و یک داروی مهارکنندة بتا آدرنرژیک (مانند پروپرانولول) ‌برای درمان آریتمی ممکن است لازم باشند.