خبرگزاری آیصد (جدیدترین و جذاب ترین اخبار ایران و جهان)

نشر توسط:admin Views 29 تاریخ : 2 ارديبهشت 1395

نانوذرات به عنوان حاملین دارو

نانوذرات برای اولین بار 36 سال پیش مورد استفاده قرار گرفتند، در ابتدا از آنها به عنوان حاملین داروهای شیمی­درمانی و واکسن­ها استفاده می­شد. نانوذرات، ذرات کلوئیدی جامد و پایداری هستند که حاوی پلیمر قابل تجزیه زیست شناختی یا مواد لیپیدی بوده و اندازه آنها بین 100 تا 1000 نانومتر متغیر است. داروها می­توانند به سطح این ذرات متصل شده، در داخل پلیمر یا لیپید آنها محبوس شوند یا در ماتریکس ذرات حل شوند.

کاربرد، مزایا و معایب

نقش مثبت نانوذرات در دارورسانی عبارتند از: قابلیت هدف­گیری بهتر سلول­ها، آزاد شدن کنترل شده دارو، افزایش قابلیت انحلال داروها، کاهش عوارض جانبی و سمیت داروها، جذب بهتر، هدف قرار دادن بافتی خاص یا توده­ای بدخیم، طولانی بودن مدت زمان تاثیر دارو و کاهش دفعات تجویز مجدد دارو، دسترسی زیستی بهبود یافته، برداشت سموم، کاهش هزینه­های درمانی، افزایش پیروی بیمار از درمان و همچنین بهبود قابلیت پذیرش بیماران و غیره که با این ویژگی­های منحصر به فرد نانوذرات فرصت استثنائی برای رساندن سریع ترکیبات فعال دارویی ایجاد کرده و بنابراین می­تواند از سد خونی شبکیه یا مغز، که برای بسیاری از ترکیبات غیر قابل نفوذ است، عبور کند.

دارنده فناوری، محصول تجاری شده

اولین محصول دارورسانی ذره­ای به نام Abraxan  جهت درمان سرطان سینه توسط شرکت آمریکایی Abraixs oncology  که خود بخشی از American pharmaceutical partners بود به بازار عرضه شد. اعلان ابتدایی این شرکت در اواخر 2004 از یک طرف مقارن بود با افزایش 50 درصدی بهای سهام شرکت، از طرف دیگر با ضرورت ایجاد طبقه­ی جدیدی از محصولات درمانی توسط FDA همزمان بود.

شرکت آمریکایی Elan pharmaceutical Inc  پیشرو در بازار نانوامولسیون است و سیستم نانوبلورسازی جهت خرد کردن ترکیبات دارویی به ذراتی در مقیاس نانومتر را ابداع کرد که بتواند جذب بیولوژیک دارو را در بیماران ارتقا بخشد. این سیستم توسط شرکت آمریکایی Wyeth pharmaceutical Inc  برای داروی Rapamune جهت مهار سیستم ایمنی در خلال جراحی پیوند اعضا بکار برده شد و شرکت Merck & co Inc در آمریکا از آن داروی Emand جهت کنترل تهوع و استفراغ بعد از شیمی­درمانی با موفقیت استفاده کرد.

NanoMed  یکی از شرکت­های داروسازی آمریکاست که در زمینه­ی دارورسانی به مغز فعالیت دارد. یکی از محصولات این شرکت نانوذرات داروی پاکلی­تاکسل می­باشد که جهت درمان سرطان­های مغزی کاربرد دارد. خود پاکلی­تاکسل در شرایط عادی قادر به ماندن در مغز نیست و سریع از مغز به خارج رانده می­شود. نانوذرات پاکلی­تاکسل امکان بهبود سرطان­های مغزی را فراهم آورده­اند.

شرکت آمریکایی NanoBiotech  دارای چندین محصول بر پایه­ی فناوری نانو برای دارورسانی است، نانوذرات مسیر یاب برای دارورسانی هدفمند با استفاده از اصلاحات سطحی آنها بوسیله­ی عامل­هایی که باعث اتصال به پروتئین­های خاص در بدن می­شوند، مورد استفاده قرار می­گیرند و ذرات را به هدف مشخص هدایت می­کنند.

شرکت کانادایی Advectus بر روی تجاری­سازی یک روش اختراعی منحصر به فرد برای درمان تومورهای مغزی با استفاده از فناوری نانو فعالیت می­کند. با این فناوری امکان انتقال داروهای ضد سرطان از سد خونی­مغزی مقدور می­شود.

شرکت Netra فناوری خود را تحت عنوان Nanopart عرضه کرده است که در آن فرآیند نانوکریستالیزاسیون برای تمام دسته­های دارویی از مولکول­های کوچک آلی تا پروتئین­های درشت امکان­پذیر شده است. این فناوری امکان دارورسانی هدفمند داروهای کم محلول در آب و داروهای پروتئینی را فراهم می­کند.

یک کره لایه­لایه که Nanoshell  نامیده می­شود به وسیله­ی شرکت آمریکایی Nanospectra  جهت دارورسانی ساخته شده است، لایه­ی بیرونی این کره از جنس طلا و لایه­های داخلی آن از جنس سیلیکا و دارو هستند. نانوشل را به گونه­ای می­توان طراحی کرد که انرژی نور را جذب کرده و آن را به گرما تبدیل کند. بنابراین وقتی که نانوشل در برابر عضو هدفی مانند سلول­های سرطانی قرار گرفت، اگر نور مادون قرمز به آن بتابانیم قادر به آزادسازی آنتی­بادی­های اختصاصی ضد­سرطان می­شوند.

در ادامه انشاءالله انواع روش­های ایجاد نانوساختارهای حاوی دارو را مورد بررسی قرار می­دهیم . . .

منبع: نانوفناوری در پزشکی، دارورسانی وکاربردهای آن، کارگروه صنعت و بازار ستاد نانو