خبرگزاری آیصد (جدیدترین و جذاب ترین اخبار ایران و جهان)

نشر توسط:admin Views 40 تاریخ : 1 ارديبهشت 1395

نظرات ()

 اهمیت ککهاازدیدگاه پزشکی (SIPHONAPTERA)

مقدمه وشناسایی ککها

ککهاحشرات ریزوبدون بالی هستندکه ازدوپهلوی بدن به هم فشرده می باشندوبیضی شکل هستندبه رنگ قهوه ای روشن تاتیره می باشند.بسته به گونه بین یک تاهشت میلی مترطول دارند.سرکوچک آنهایک جفت چشم ساده دارد،ولی گونه هایی که ازمیزبان های زیرزمینی تغذیه می کنند،ممکن است نابیناباشند. یک جفت شاخک کوتاه سه بندی درشیاری روی سرقرارمی گیرد.قطعات دهانی ککهابرای مکیدن خون درست شده که میله های آرواره ای نوک تیزی دارندوازسربه سمت پایین خارج می شود.

پاهابه( ویژه جفت پای عقبی)برای جهیدن تکامل یافته اندوحشره راقادربه جهش بین 10تا15سانتیمترمی- کنندکه نسبت به اندازه کک بسیارقابل توجه است.شکم آن برآمده وبه طورمشخصی بندبنداست.اندام تناسلی مارپیچی غالباازمیان پوشش بدن نرهانمایان است.شکم کک ماده گردتراست وفقط اسپرماتکااز میان پوشش بدن دیده می شود.یک ردیف موی ریزتیره رنگ که به شانه معروف است،ممکن است در هردوطرف سر(genal combs)وسینه( thoracic combs ) دیده شوداین ویژگی باعث تمایزگونه هاازیکدیگرمی گردد.دراین راسته حدود3000گونه کک( flea) وجودداردومعمولاانگل خارجی بدن 

پرندگان وپستاندارانند.هردوجنس خونخوارندومیزبانهای مخصوص به خوددادرند،اماتعدادکمی ازآنهادر صورتی که میزبان اختصاصی آن هادردسترس نباشدازانسان تغذیه می کنند.ککهامعمولانزدیک میزبان خودمی مانندولی مانندشپشهادائمابه میزبان نچسبیده اند.کک بالغ چندین ماه زنده می ماندوحداقل روزی یکباربرای خوردن خون به روی میزبان می جهد.ککهامی توانندچندین هفته بدون غذاودورازمیزبان زنده باقی بمانند.

چرخه زندگی کک یک دگردیسی کامل است.تخم کک سفیدمرواریدی است ونیم میلی مترطول دارند.

هرکک ماده می تواندروزانه بین 20تا30تخم درمحل سکونت خودبگذاردوگاه تخم هابه میزبان می چسبند

تخم پس ازحدود2هفته بازمی شودولاروکرمی شکلی خارج می شود.لاروپا نداردوبدن آن ازموهای بلند پوشیده شده است.آخرین بندبه یک جفت زائده مخرجی انگشت مانندشکمی که آنال استروت نامیده میشود ختم می گردد.چشم نداردولی قطعات دهانی زننده دارد.غذای نوزادککهاموادپوسیده،فضولات جانوران ویا خون خشک شده ای است که توسط کک بالغ دفع می شود.لاروهاخودرادرمحل تاریکی مخفی میکند.

معمولاسه مرحله لاروی ودربعضی گونه هافقط دومرحله لاروی دارند.درصورتی که رطوبت خیلی زیاد ویابسیارکم باشدلاروهاازبین خواهندرفت.بعداز10تا12روزلاروبالغ یک پیله ابریشمی سفیدی به دورخود می تندودرداخل آن به پوپ تبدیل می شود.بقایای محیط به بیرون پیله می چسبند.بسیاری ازککهازمستان رابصورت شفیره سپری می کنند.کک بالغ پس ازیک تادوهفته درپوسته پوپ پدیدارمی شود.برای آنکه کک بالغ ازپیله خارج شودنیازبه یک محرک مانندارتعاشات حرکت میزبان داردوتامطمئن نشودازپیله خارج نمی شود.ککهابه محض خروج ازپیله ازراه گرمای بدن بطرف میزبان جلب میشوند. بنابراین ممکن است دریک اتاق یایک منطقه مسکونی که برای مدتی متروکه بوده اند،بعدازورودافراد  تهاجم شدیدی توسط ککهاصورت می گیرد.

اهمیت پزشکی

ککهاباخونخواری باعث سوزش،قرمزی وتورم درمیزبان حساس می شوند.کک باخم شدن به سمت پایین وفروکردن خرطوم نیزه مانندخوددربافت،بزاق دارای ماده ضدانعقادرابه داخل زخم تزریق می کند.

ازدیادحساسیت وایمنی متعاقب آن،همانندگزش پشه هامی باشد.

کک Pulex irritansدربیشترنواحی دنیاهمچنان شایع است،امادرکشورهای توسعه یافته بابهبودوضعیت

خانه ها،حرارت مرکزی ومفروش بودن کف اتاق هاووجودگربه های خانگی،کک گربه Ctenocephalides felis

شایع ترین علت گزش کک درانسان می باشد.گزش اندام های تحتانی توسط اینگونه بسیارشایع است.

کک گاهی درلبه لباس قرارمی گیردوهرجاکه پوست بیرون باشدرامی گزد. بنابراین خط گزش میتواند کمکی برای تشخیص باشد.افرادی که موردحمله کک هاقرارمی گیرندشبها نمی خوابندومتناوباخودرامی خارانند.بچه هابیش ازبزرگسالان متحمل ناراحتی می شوند.

وجودکک هادریک مکان خانگی می تواندبابرس زدن حیوان اهلی روی کاغذوسپس یافتن اشکال مارپیچی یاخون تیره خشک شده،اثبات گردد.ذرات جداشده ازصندلی هایاکف پوش نیزمی توان به همین روش امتحان کرد.

 طاعون Plague

  Yersinia pestisعامل طاعون درتعدادی ازجوندگان وحشی دربسیاری ازمناطق گرمسیری ونیمه 

گرمسیری یافت شده است .اگریک کک که توسط این حیوانات وحشی آلوده شده است انسانی رابگزد، یک عفونت جنگلی اتفاق می افتدکه معمولابین شکارچیان،جنگل بانان وسایرافرادی که درجنگل هستند شایع است.این ارگانیسم ممکن است به یک منطقه شهری انتقال یابد،این شکل مهم بیماری طاعون شهری است. راتهابیماری رابین خودنگاهداری می کنند.

ممکن است کک هایی که روی این جوندگان تغذیه می کنندبرای خونخواری به انسان حمله کننداین حالت زمانی اتفاق می افتدکه راتهابواسطه طاعون کشته شوند.

 X.cheopis ،X.braziliensis,X.astia,Xenopsylla درمناطق گرمسیری ونزوپسیلوس-                         

                                                                                                                                     فاسیاتوس دررمناطق معتدل یافت می شوند.باسیل توسط خونخواری ازیک حیوان آلوده برداشت می شود، درپیش معده کک تکثیرمی یابدوسرانجام کانال گوارشی رامسدودمی کند.

کک به طورفزایند ه ای گرسنه می شودوبه کرات تغذیه می کندوباسیل رابرمی گرداندوبرای خونخواری بارهانیش می زنند.طاعون خیارکی یابوبونیک،بزرگ شدن دردناک غددلنفاویbubo درناحیه گزیده شده

 توسط کک آلوده می باشد،که معمولاباتب ودرمواردشدیدباسپتی سمی ،ضعف وهذیان همراه است.دراپیدمی های طاعون انتقال مستقیم فردبه فردتوسط تماس باترشحات غددلنفاوی وتنفس ذرات مدفوع خشک آلوده امکان پذیراست که طاعون ریوی می نامند.باآنتی بیوتیکهایی نظیراسترپتومایسین،تتراسایکلین ،کلرامفنیکل، جنتامایسین و...درمان می گردد.یک واکسن پیشگیری کننده نیزموجوداست.

تیفوس اندمیک

تیفوس موشی به حالت اندمیک دربسیاری ازکشورهاوجوددارد.درایالات متحده اولین باردرجنوب شرقی وناحیه Gulf cost پیداشد.این بیماری درقسمتهایی ازامریکای مرکزی ومکزیک بصورت اندمیک است.

مطالعاتی که درمدتی حدود45سال درمناطق آلباماوفلوریدا روی تیفوس موشی به عمل آمدنشان دادکه بیشترمواردبیماری درافرادی است که درمناطق هجوم موشها مانندبنادروکارخانجات کشتی سازی بسر می برند.مواردجدیدی نیزازمناطق روستایی گزارش شد ه اندواحتمالادلیل آن وجودموش ورات در انبارهای غلات وموادغذایی است.

  Rickettsia mooseri عامل تیفوس موشی است گونه های بسیاری به ویژه کک های  موش،ناقل         هستنداین ارگانیسم دردستگاه گوارش کک تکثیرمی یابدوبه وسیله مدفوع یابدن له شده کک،ازراه

خراش های پوستی به میزبان جدیدمنتقل می گرددتیفوس موشی بیماری خفیف بامیزان مرگ ومیرکمتراز2%ودوره نهفتگی یک تادوهفته است.

.بیماری همراه باتب  سرفه،سردرد،کندذهنی،یبوست وغالبا بثورات ماکولرروی تنه راایجادمی کنند این راشهادرسومین تاپنجمین روزابتدادرتنه وسپس درانتهاهامنتشرمی شوندومشابه تیفوس اپیدمیک کف دست وپاوصورت نادراست.راشهاگاهی زودگذرندوگاهی اصلاوجودنداردوشایددرافرادسیاهپوست مشخص نشوند.درتیفوس موشی مانند تب کوههای راکی افزایش تیترآنتی بادی برعلیه آنتی ژنهای

 OX-2 وگاهیOX -19 مشاهده می شودالبته بثورات تب کوه راکی برعکس تیفوس موشی  

 ابتدادرانتهاست وسپس به طرف تنه انتشارمی یابد.

 

کرم های نواری(سستودها)

انسان ممکن است درصورتی که کک های آلوده راببلعد،توسط لاروآلوده کننده کرم های نواری

هیمنولیپس دی مینوتا،دیپلیدیوم کانیوم آلوده شود.

کک هامی توانندناقل تولارمی هم باشند.

تونگیازیس

 Tunga penetransکک خاکی درنواحی گرمسیرآمریکای مرکزی وجنوبی،آفریقاوغرب هندوستان یافت

می شوند.کک خاکی حدودیک میلی مترطول داردودارای سری نوک تیزویک سینه جمع شونده تلسکوپ ماننداست.شکم کک نرنوک تیزاست درحالی که درکک ماده گرد می باشد.هردوجنس خونخواری می کننداما کک ماده دربافت ،به ویژه دردست هاوپاهامحصورباقی می ماندوبه خاطروجودتخم های درحال نمودرداخل تخمدان هایش تورم chigo راایجادمی کندکه گاهی با chigger که لاروهیره 

 لپتوترومبیدیوم است اشتباه گرفته می شود.علاوه برانسان خوک هاهم میزبان مناسبی هستند.

تخم هاروی زمین می افتندوپس ازحدود4روزلاروازآن خارج می شود.رشدلاروطی دوهفته کامل می شودودوره شفیرگی 14-5روزطول می کشدکک ها ازپیله خارج می شوند.جنس نرپس ازخونخواری میزبان راترک می کندوماده پس ازبارورشدن زیرناخن انگشتان یاپوست واردمی شوندوخونخواری می کندوتمامی بدن کک به استثنای مخرج ،منفذتناسلی واسپیراکل تنفسی که درانتهای شکم قراردارددرزیر پوست میزبان قرارمی گیرد.اطراف محل استقرارکک قرمزوخارش دارمی شودوممکن است آلودگی ثانوی باعث ایجادزخم وچرک شود.تخم های بالغ باسرعت حدوددویست عدددرروزبه مدت یک هفته تا ده روزتولیدمی شوندوروی زمین می افتند.کک ماده درهمان جامی میردومی توانددرمحل واکنش قابل توجهی ایجادکندیاباعث عفونت ثانویه گردد.ماده هایی که زیرپوست هستندبایددرروزهای اول استقراردر شرایط استریل باسوزن ظریف خارج شوندوزخم حاصل پانسمان شود.زیرازخم می تواندمحلی برای وروداسپورهای Clostridium tetaniبا شد.

خروج کک هنگامی که دارای شکم بزرگ ومحتوی تعدادزیادتخم می باشدمشکل است ودرصورتی که شکم پاره شودامکان بروزآلودگی راافزایش می دهد.