ريبوزوم ها

تازه ها

ريبوزوم ها

نظرات ()

هیستولوژی این بلاگ خیلی از برنامه درسی عقب مونده. امیدوارم بتونیم در عرض یه هفته خودمونو برسونیم. فعلا با مبحث ریبوزوم ها در خدمت شما پزشکان هستم.

ریبوزوم ها غشا ندارند. ذرات کوچک الکترون متراکم یا الکترون دنسی هستند که وقتی در حال فعالیت نیستند، بصورت ساختمان تکمیل دیده نمیشن بلکه بصورت زیرواحدهای جدای بزرگ و کوچک شناورند. هردو زیرواحد، دارای rRNA و پروتئین هستند. در کل میگیم هر دو زیرواحد روی هم از چهار RNA تشکیل شده ولی من نمیدونم که هر زیرواحد از دوتا یا یکیش از یه RNA و اون یکی از سه تا. خیلی هم مهم نیست.

اهمیت RNA های ریبوزومی:

۱- ایجاد حمایت ساختاری

۲- فراهم کردن کاتالیز تشکیل پیوندهای پپتیدی و قرارگیری صحیح tRNA ها در چارچوب خواندن. (تو دبیرستان خونده بودیم نقش آنزیمی دارن... یادتون هس؟)

عاملی که باعث گرد هم آمدن زیرواحدهای بزرگ و کوچک ریبوزوم برای تشکیل ساختمان کامل ریبوزومه، کسی نیست جز mRNA‌! مولکول mRNA‌ ابتدا به زیر واحد کوچک و سپس به بزرگ می پیونده. ریبوزوم ها معمولا هنگام سنتز پروتئین بصورت چندتایی (پلی ریبوزوم یا پلی زوم) گرد هم می آیند.

پروتئین ها از نظر مسیر کلی به دو دسته تقسیم می شوند: سیتوزولی و غیرسیتوسلی

پروتپین های سیتوزولی یا به صورت شناور در سیتوپلاسم تحت عنوان «پروتئین های سیتوسل» قرار می گیرند یا تحت عنوان «اسکلت سلولی» وجود دارند و یا به صورت پروتئین های ویژه ای هستند که به درون اندامک های زیر وارد می شوند:

۱- میتوکندری

۲- پراکسی زوم

۳- هسته

پروتئین های غیرسیتوسلی هم پس از سنتز شدن، یکی از بلاهای زیر سرشون میاد:

۱- به شکل پروتئین های غشای ER ایفای نقش می کنند.

۲- به شکل پروتئین های غشای گلژی ایفای نقش می کنند.

۳- آنزیم هستند و به لیزوزوم ها منتقل می شوند.

۴- به وزیکول ثانویه انتقال می یابند و از آن جا به غشای پلاسمایی منتقل می شوند وبه صورت پروتئین های غشای پلاسمایی ایفای نقش می کنند

۵- به وزیکول ثانویه انتقال می یابند و از آن جا بصورت پروتئین های ترشحی از سلول ترشح می شوند.

پروتئین چه ترشحی باشد، و چه سیتوزولی، ابتدا توسط ریبوزوم های شناور در سیتوپلاسم سنتز می شود. اگر ترشحی باشد، در ادامه، ریبوزوم به سطح شبکه آندوپلاسمی زبر متصل می شود و بقیه پروتئین سازی در آنجا انجام می شود به طوری که محصول که همان پلی پپتید است، وارد شبکه شود.

در هر دو مسیر، اگر خطایی در چین خوردن پروتئين ها وجود داشته باشد، پروتئین دناتوره (غیر طبیعی)‌مذکور، به یوبی کوئیتین متصل شده و توسط پروتئازوم تخریب می شوند.

پروتئین های ترشحی به راستی چه چیز دارن که ای فراین براشون رخ میده؟ این پروتئین ها در mRNA ی خودشون رمز های کد کننده ۲۰ الی ۲۵ آمینواسید (خانم دکتر اتابکی) یا ۱۵ الی ۴۰ آمینواسید (جانکوئیرا) دارند که این آمینواسیدها به سکانس سیگنالی موسومند.

حالا این سیگنال به چه درد می خوره؟‌ یک جزئی در سیتوپلاسم به نام جزء تشخیص دهنده سیگنال (علامت) یا همون Signal recognition particle که بصورت اختصاری SRP هم نشون میدن، میاد این سیگنال رو تشخیص میده و از ادامه پروتئین سازی ریبوزوم مربوطه جلوگیری می کنه تا اینکه متصل بشه به شبکه آندوپلاسمی زبر و ادامه کاراشو اونجا انجام بده. شکل زیر این فرایند رو توضیح میده:



پلی زوم ها به شدت بازوفیل (اسیدی)‌ هستند. دو دلیل داریم: اولا ریبوزوم در ساختمان خود اسید هسته ای داره. ثانیا (دلیل مهم تر) گروه های متعدد فسفات از RNA های تشکیل دهنده، به عنوان  پلی آنیون عمل می کنند و اسیدی هستند.