نگاهی به حضور هاشمی در دانشگاه تهران

تازه ها

نگاهی به حضور هاشمی در دانشگاه تهران

نظرات ()

 

امسال، دانشگاه تهران هشتاد ساله شد. هشتاد سالی که در یکی از پرتلاطم ترین دوران های تاریخی این سرزمین قرار گرفته است. از این روست که همواره دانشگاه تهران در مرکز تحولات سیاسی، اجتماعی و یادآور خاطرات ماندگاری بوده است.

یازدهم دی ماهی که گذشت نیز یکی از آن خاطرات خواهد بود، هرچند امروز به سبب نزدیکی  زمان چندان قدرش شناخته و دانسته نشود. در این روز آیت الله هاشمی رفسنجانی در همایش «پیامبر رحمت و مدارا» که در تالار علامه امینی این دانشگاه برگزار می شد، شرکت و سخنرانی کرد. این واقعه مهم و قابل توجه، از چند ویژگی تقریباً منحصر به فرد برخوردار بود.

اول: میزبانی دستیاری ویژه رییس جمهور در امور اقوام و اقلیت های دینی و مذهبی که در رأس آن علی یونسی قرار دارد.

دوم: مشارکت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و مشخصاً معاونت فرهنگی و اجتماعی آن.

سوم: مکان برگزاری در مجاورت دیوار به دیوار مکان برگزاری نماز جمعه.

چهارم: شرکت کنندگان در آن که عبارت بودند از سران اقوام، مذاهب و ادیان و فعالان سیاسی عمدتاً اصلاح طلب و معتدل.

پنجم: کثرت شرکت کنندگان که بی دعوت عام در آن جا گرد آمده بودند.

ششم: عنوان همایش که به سیره رحیمانه و مداراجویانه پیامبر اعظم (ص) اشاره دارد.

هفتم: سخنرانان آن که از شیعه و سنی و از جریان های مختلف فکری و سیاسی بودند، اما حرف واحدی زدند.

هشتم: رونمایی از کتابی با عنوان «محمد، پیامبر صلح و آزادی».

نهم: برگزاری آن، بی هیچ حاشیه و خشونتی.

و دست آخر، دهم: حضور آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی و سخنرانی پرمحتوای ایشان.

هرکدام از ویژگی های نه گانه مذکور، خود می تواند موضوع مقاله ای تحلیلی مستقل باشد؛ اما حضور هاشمی در این مراسم و در این مکان و زمان می تواند حاوی معانی اندیشیده و نااندیشیده و خواسته و ناخواسته فراوانی باشد. از یاد نبریم که بیش از پنج سال بود که رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام و یکی از ارکان شکل گیری، پیروزی و استمرار انقلاب اسلامی و یار امام و یاور رهبر نظام، در دانشگاه تهران قدم نگذارده بود و بالطبع خطبه ای نخوانده بود. اما، در یازدهم دی ماه 1393 در تجمعی به فاصله چند ده متری جایگاه نماز جمعه شرکت کرد و اگر اشتباه نکنم در بزرگ ترین تجمع بعد از نماز جمعه سال 1388. البته، باید توجه داشت که جمع حدود هفتصد نفری که مشتاقانه با دیدن آیت الله هاشمی به وجد آمده و ابراز احساسات می کردند، با جمع چند هزار نفری نمازگزاران هفتگی جمعه، به لحاظ کیفی متفاوت هستند که خود موضوع بحث و فحص دیگری است!

صرف نظر از این که آیت الله هاشمی در این همایش که به سیره نبوی در برخورد با هم اندیشان و دگراندیشان می پرداخت و مبانی وحدت را در رفتار پیغمبر (ص) می جست، چه گفت و با که گفت؛ نفس حضور ایشان در دانشگاه تهران پیامی داشت که قاعدتاً نباید از چشمان سیاسیون دور بماند. هاشمی در حالی پس از پنج سال از غیبتش در جمعه های دانشگاه تهران، در این مکان تاریخ ساز سخن گفت که هنوز موانع حضور او در نماز جمعه پابرجاست و هنوز خیلی ها سرمست از حذف او از این تجمع عبادی، سیاسی هستند. همه ما می دانیم که هاشمی سیاستمداری تیزهوش است و هر دعوتی را نمی پذیرد و در انتخاب مکان و زمان سخن گفتن بسیار نکته بین است پس می توان فرض کرد و امیدوار بود که سخنرانی او در همایش پیامبر رحمت و مدارا مقدمه ای است برای بازگشتش به تریبون نماز جمعه.

از سوی دیگر هم نباید از یاد برد که این تریبون مقدس، دستکم پنج سال است که فاقد نماینده ای از سوی حداقل نیمی از مردم ایران است؛ بنابراین نمی تواند تجلی گاه تام و تمام وحدت اسلامی، ایرانی باشد.

در پنج سال گذشته عمده خطبه های نماز جمعه تهران، توسط آقایان احمد جنتی، احمد خاتمی و کاظم صدیقی اقامه شده است. یعنی، افرادی که سخنگوی رسمی یک جناح، آن هم از نوع تندروی آن هستند. به دیگر سخن، فردی اصلاح طلب یا معتدل که دل در گرو آرمان های امام و انقلاب و رهبری دارد، با حضور در نماز جمعه تهران در پنج سال گذشته غالباً احساس غربت کرده و مواضع خطبای آن را هم راستا با دغدغه های خود حس نکرده است. اما، اگر این فضا ایجاد شود که فردی معتدل و عاقل و دوراندیش با تقوای سیاسی، همچون هاشمی رفسنجانی، هر از گاهی در نماز جمعه تهران خطبه بخواند، می توان دانشگاه تهران را در جمعه، تجلی گاه وحدت تمام جریان های سیاسی مومن به انقلاب اسلامی دانست؛ وگرنه باید این تریبون را ارگان رسمی یا غیررسمی اصولگرایان تندرو فرض کرد که همه خلایق را جز خود، خارج از دایره اسلام و انقلاب و رهبری می دانند!

ای کاش همایش پیامبر رحمت و مدارا که به ابتکار سیاستمدار خوشنام و خوشفکری چون حجت الاسلام و المسلمین علی یونسی به نحوی شکوهمند برگزار شد، مقدمه ای باشد برای حضور هاشمی در چند قدم آن طرف تر در جایگاه خطیب جمعه تا بیش از این نیروهای اصیل انقلاب، یک به یک از سفینه نجاتی که یادگار امام راحل (ره) است، پیاده نشوند و حرکتی که در حال حاضر در خلاف جهت منویات مقام معظم رهبری شکل گرفته است (جذب حداکثری و دفع حداقلی)، متوقف شود. بی گمان وحدت و انسجام ملی که منظور نظر همه سخنرانان این همایش از جمله هاشمی و یونسی بود، می تواند پشتوانه مستحکمی برای دولت و نظام اسلامی در عرصه ملی و بین المللی باشد.