نشر توسط:admin Views 26 تاریخ : 7 اسفند 1394

گرانش در فضا

باور غلط : گرانش در فضا صفر است.

همه مردم بر اين باورند که گرانش در فضا صفر است، ولي بايد با قاطعيت بگويم که اين موضوع صحت ندارد و در بعضي مواقع مي تواند نسبتاً زياد هم باشد. فرض کنيد که بالاي نردباني با ارتفاع 500 کيلومتر قرار داريد، در اين صورت شما در فضاي خلاء قرار گرفته ايد، ولي در اين حالت نيز شما داراي وزن هستيد و وزن شما صفر نشده است و تنها وزنتان در اين ارتفاع چيزي حدود 15 درصد کمتر از وزن شما روي سطح کره زمين است.

يعني در اين حالت کسي که روي زمين وزني برابر 100 کيلوگرم داشته است، در ارتفاع 500 کيلومتري 85 کيلوگرم وزن خواهد داشت. ولي در اين ارتفاع يک فضاپيما را مي توانيد مشاهده کنيد که بدون هيچ وزني به دور مداري، گرد زمين در حال حرکت است و فضانورداني که در درون اين فضاپيما قرار دارند نيز احساس بي وزني مي کنند. چه طور ممکن است که شما در ارتفاع 500 کيلومتري باز هم براي خود وزني احساس مي کنيد ولي فضانوردان داخل فضاپيما در اين ارتفاع احساس بي وزني مي کنند؟

دليل اينکه فضانوردان داخل شاتل احساس بي وزني مي کنند اين است که آن ها داخل يک فضاپيمايي هستند که در حال سقوط است، حال اگر فرض کنيد که شاتل بدون هيچ حرکتي بر بالاي نردبان 500 کيلومتري شما قرار بگيرد، فضانوردان داخل آن نيز براي خود احساس وزن مي کنند.

حال حتماً براي شما اين سوال پيش آمده باشد که اگر شاتل و فضاپيماهايي که در مدار زمين قرار دارند، در حال سقوط هستند، چرا واقعاً به روي زمين سقوط نمي کنند؟ دليل سقوط نکردن آن ها اين است که فضاپيماها با سرعت بسيار زياد در حرکت به دور زمين در يک مسير خميده هستند.

در اين حالت زمين با جرم عظيمي که دارد فضاپيما و فضانوردان درون آن را به سمت خود مي کشد، ولي در اثر حرکت دايره اي که فضاپيما دارد، نيروي ديگري به آن وارد مي شود که اندازه آن برابر نيروي گرانش وارده از زمين است ولي جهت آن بر عکس نيروي گرانش است که به آن نيروي گريز از مرکز گفته مي شود و در اين حالت برآيند نيروهاي وارده به فضاپيما و فضانوردان درون آن برابر صفر خواهد بود، لذا نه تنها فضاپيما روي زمين سقوط نخواهد کرد، بلکه فضانوردان درون آن نيز احساس بي وزني خواهند کرد.

حال بر اساس اين توضيحاتي که به شما داده ام، مي دانيد که حتي در ارتفاع 500 کيلومتري از سطح زمين، (يعني در خارج از جو زمين و خلا) نيز نيروي گرانش بر شما وارد مي شود. پس اگر از اين به بعد کسي به شما گفت که در حالت سقوط اجسام، وزن آن ها صفر خواهد شد، شما نبايد از او اين موضوع را قبول کنيد.

زيرا به عنوان مثال فرض کنيد که شما از يک هواپيماي در حال حرکت در ارتفاع بسيار زيادي خود را به بيرون پرت کرده ايد و در حال سقوط مي باشيد. آيا در حالت سقوط آزادي که قرار گرفته ايد نيروي گرانشي که بر شما وارد مي شود صفر است؟ اگر اين موضوع صحت دارد، پس چه نيرويي است که با سرعت هر چه تمام تر شما را به سمت زمين مي کشاند؟

البته بايد به اين نکته نيز توجه نماييد که در حالت سقوط آزاد، مقداري از نيروي گرانش وارد به اجسام توسط نيروي اصطکاک بين هوا و آن جسم کم مي شود، ولي همان طور که شاهد هستيد، اين نيروي اصطکاک به قدري نيست که بتواند نيروي گرانش زمين را کاملاً خنثي کند و با وجود نيروي اصطکاک باز هم اجسام به سمت زمين کشيده مي شوند و سقوط مي کنند، ولي اگر مي خواهيد در هنگام سقوط هر چه بيشتر بر نيروي گرانش زمين غلبه کنيد، به شما توصيه مي کنيم که حتماً از چتر نجات استفاده کنيد.

زيرا همان طور که مشاهده کرديد، کساني که در هنگام سقوط از چتر نجات استفاده مي کنند، با سرعت کمتري سقوط مي کنند که دليل اين موضوع اين است که با استفاده از چتر نجات، مي توانيد خيلي بهتر بر نيروي گرانش زمين غلبه کنيد و لذا با شتاب کمتري به سمت زمين سقوط مي کنيد.

سایت تبیان