یادبودی شادمانه برای برپایی سه جشن

تازه ها

یادبودی شادمانه برای برپایی سه جشن

نظرات ()

بسم رب النور

 

آيه 74 سوره مباركه فرقان

 

*

بهترين و شادمانه‌ترين تبريك‌ها، نثار مي‌شود:

 

به مناسبت امروز كه باز هم برف!!؛ و 22 دي ماه سال 92 شمسي است

 

 تداركي مختصر و عظيم، براي برپايي برادرانه و متعهدانه‌ي  .  

  يادبود سه جشن با يك نشان

 

سالروز تولد مادر ... جشن ازدواج ... تولد حنا

 

* با احترام به ترانه پرنیان پانزده ساله؛

ترانه علیدوستی آن جمله را در آغاز سي سالگي اش اينگونه روايت كرد:

 

«زندگي ما، از ما شروع ميشه. مادر شدم»

 

يادداشت هاي اين مطلب، به زودي نوشته خواهد شد

 

در ابتدا ...

شعري تقديم به اين روزهاي خانواده‌اي در همين حوالي ...

 

امپراطوري ِپُر وسعتِ كودك ِخواهر ِمن

 

در سحر گاه سر از بالش خوابت بردار!

کاروانهای فرومانده‌ی خواب از چشمت بيرون کن!

بازکن پنجره را!...

تو اگر بازکنی پنجره را،

من نشان خواهم داد

به تو زيبايی را.

... چون تراويدن مهتاب به شب...

مهر از آن مي‌بارد.

باز کن پنجره را

من تو را خواهم برد

به عروسي عروسکهای کودک خواهر خويش

که در آن مجلس جشن

صحبتي نيست ز دارايي‌ داماد و عروس

صحبت از سادگي و کودکي است

چهره‌ای نيست عبوس.

 

کودک خواهر من

در شب جشن عروسی عروسکهایش مي‌رقصد.

کودک خواهر من

امپراتوری پر وسعت خود را هر روز

شوکتي مي‌بخشد.

 

کودک خواهر من

نام تو را مي‌داند

نام تو را مي‌خواند

گل قاصد آيا با تو اين قصه ی خوش خواهد گفت؟

 

باز کن پنجره را

من تو را خواهم برد به سر رود خروشان حيات...

باز کن پنجره را

صبح دميد!

 

شعر از: حميد مصدق

 

*

 يادي از مطالب گذشته...

چهار سال و پنج سال قبل، در زمان دخترانه گي، اينگونه به مناسبت روز مادر در دو مطلب نوشته بوديم:

 

مطلب اول:

به مناسبت روز مادر و بزرگداشت مقام زن

این فرشته ای که در قامت انسان متبلور شده است

 

ترانه علیدوستی؛

دخترترین« مادر» سینمای ایران

پرسونای بازیگری ترانه علیدوستی در سینمای ایران،با خانواده رقم خورده و عجین است. اگر الفبای حضور او را همانند تکه های یک پازل در هم بریزیم،از اجتماع و همنشینی صحیح آنها،نامی نمایش داده خواهد شد که با ذات ِمهربان او هماهنگ است. او می گوید... / بشنوید /... و مدت هاست که رویای مادر شدن می بیند.

اگر رسالت و تلاش انبیاء ی ِالهی برای اهلی سازی انسان بود؛ ترانه علیدوستی، امّی ِمکتب ندیده ای ست که بنیان و سرشت ِِمتأهلی دارد.

آرامش،اصول،نجابت ذاتی،هوشمندی،غرور،تعادل،انضباط،پرهیزگاری و سکونت بر سمت ِ روشن و معصوم و معنادار زندگی( که سینما تنها بخش حقیری از ذات ِبزرگوار حیات است) نشان از آن دارد که ترانه علیدوستی در راستای جریان ِزندگی، گام به درستی بر می دارد؛ و با شناختی که از راهپیمایی او داریم،می توان امیدوار بود که این شتر صالحه بر کنار خوش نشیمن ترین درب ِهستی، زانوی سکونت بر زمین بگذارد.

رویا و تمرین مادر شدن در نزد دختربچه ها، اگر از ابتدای راه رفتن،با در آغوش گرفتن عروسک آغاز می شود،ترانه علیدوستی رویای موروثی دختران را در هفده سالگی با فریادزدن پانزده سالگی اش روی پرده ی خیال انگیز سینما به واقعیت عینی رسانده، و تمرین مادر شدن را نیز به درستی و سلامت مشق نوشته است.

پربیراه نیست که اگر اندکی پا را از ساحت شریفانه ای که برای این وبلاگ چیده و مرزبندی کرده ام،عدول ِمعقولی کنم و با معصومیت تمام و سرشار از حس ِمقدس ِبرادرانه ای که نسبت به ایشان دارم،دعا کنم و خداوند را به تمنا ببرم که بهترین همسفر و امن ترین خانه و نیک ترین کودکان در جاده ی زندگی در انتظار رسیدن ِ او باشند.

و نمی توان... و نمی توان سر به ارادت خمیده نکرد و در مقابل حمید علیدوستی و مادر بسیار محترمه ی ترانه علیدوستی زانوی ادب به زمین نزد که با منش ِصحیح و تربیت ِ انسانی و فرهنگی شان،یکی از شریف ترین و عزیزترین چهره های فرهنگی این دیار در حیطه ی سینما و دیگر عرصه هایی که هنوز به فروغ کامل نرسیده،به سمت آسمان این سرزمین کوچانده اند.

اگر پدر با آن تعریفی که در مشرق زمین از آن داریم،قالب و پیکربندی وی را به درستی تنیده است، مادر،این معلم ِهمواره ، تمام معناهای شریف ِ ذات ِزندگی را در قالب ِ او تزریق کرده است و وی در جواب اینکه چگونه است که پخته تر از سنش به نظر می رسد،نحوه ی رفتار خانواده و بیشتر مادرش را مؤثر می داند:« مادرم هیچ وقت به من به چشم یک بچه نگاه نکرد و هیچ وقت هم نخواست که مثل او فکر کنم. شاید بیشتر به من یاد داد که چطور برای خودم فکر کنم. رفتار او ادامه ی همان اعتمادی است که همیشه به من دارد ».

* و حالا باز هم اجازه بدهید پا را از خطوط قرمز وبلاگ فراتر برده،و متن و در واقع عکس نوشتی از جناب آقای مصطفی مستور در کتاب«پرسه در حوالی زندگی» را از طرف این وبلاگ تقدیم به مادر محترمه ی ترانه علیدوستی نمایم،از بابت ِمسافری که روزی خواهد آمد:

روایت مصطفی مستور از غم نجیبانه ی مادران جهان،هنگامی که دخترانشان عازم قلبِ دیگری می شوند را نیز به تمامی مادران ِدختران ِ وبلاگ های همسایه نیز هدیه می دهم. حالا متن را دومرتبه با این نگاه بخوانید و به جای حاشیه،به انسانیت فکر کنیم.

 

نمی دونم اسمش چیه یا چی کاره س،اما بالاخره می آد. از جای دوری. جای خیلی دوری. درست نمی دونم از کجا. یعنی هیچ کس نمی دونه. نمی دونم کی و چطور می آد اما می دونم که حتما می آد. شاید هشت سال دیگه. شاید ده سال دیگه. شاید از دو شهر پائین تر یا از سه شهر بالاتر. شاید هم از توی همین شهر. پائین شهر یا بالای شهرش اصلا مهم نیست. چیزی که مهمه اینه که بالاخره یه روز پیداش می شه.

 بالاخره یه روز پیداش می شه و انگار از توی مه می زنه بیرون و می گه حسابی عاشق دختر منه. می گه تنها با این دختره س که می تونه خوشبخت بشه. می گه بدون این دختر حتی یه روز هم نمی تونه زندگی کنه. اما من از همین حالا از اومدن اون روز می ترسم. نه به این خاطر که کسی می آد و دخترم رو از پیشم می بره. نه، قسم می خورم به این خاطر نیست. خودم هم درست نمی دونم برای چی باید از اون روز بترسم. شاید به این خاطر که دیگه نمی تونم شب ها براش قصه بگم. یا موهاش رو شونه کنم. یا دست هام رو این طوری بذارم دور گردنش.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

 

روایت مصطفی مستور از غم نجیبانه ی مادران جهان،هنگامی که دخترانشان عازم قلبِ دیگری می شوند را نیز به تمامی مادران ِدختران ِ وبلاگ های همسایه نیز هدیه می دهم. حالا متن را دومرتبه با این نگاه بخوانید و به جای حاشیه،به انسانیت فکر کنیم.

****

 

مطلب دوم:

 

همزمان با میلاد حضرت فاطمه ی زهرا؛ دخت بزرگوار خدیجه ی کبری

******** 

وبلاگ ترانه علیدوستی

به مناسبت روز مادر

 تقدیم می کند

 

***

ترانه؛ دخترترین «  مادر »  سینمای ایران

 

آفتاب هشتمین سپیده دم از فروردین سال 1381 هنوز کامل بر سردر منتظر سینمای استقلال نتابیده بود که کارکنان سینما،بیلبورد« من،ترانه،پانزده سال دارم» را مثل یک خبر اجتماعی داغ، در منظر رهگذران نهادند.

خبر پیش از این در بهمن سال قبل،گوش به گوش،سینمای ایران را درنوردیده بود. حکایت ِملتهب ِ دختری بود که در پانزده سالگی اش از خط  ِعرف ِ مرسوم ِاجتماع عبور می کند و « مادر » می شود.

تماشاگران ِ اولین نمایش ِجشنواه ای فیلم به طبق برخی از فیلم های اواخردهه هفتاد در انتظار روایتی جسورانه و گاه حتی وقیحانه از این حکایت بودند. موضوع دختری که در مرحله ی گذار از کودکی به نوجوانی،یکمرتبه مادر می شود و... اما درانتها تمامی لب به تحسین گشودند. تهنیت به نگاه شریفانه ی رسول صدر عاملی و درود به معصومیت نگاه ترانه علیدوستی که یکی از نجیب ترین فیلم های سینمای ایران را به ما هدیه دادند.

ترانه علیدوستی در فیلم« شهرزیبا » نیز وجه دیگری از مادر بودن را نمایش می دهد. سینما انگار که نیایشگاه او در مرتبه ی عطوفت و مهر ِموعود ِمادری است. در فیلم اول، آنگاه که در ابتدای اثر با عکس کودکان ِ نا آشنا که برای چاپ سپرده شده به نظاره و معاشقه می ایستد، تا آن وهله که پس از نیمه شب ِخسته،معصومیت از دست رفته ی دخترانه گی را در آغوش گرفتن عروسکی( که اتفاقاً از آن ِخود ِاوست)به یاد می آورد و به تقدیس و تذکره می نشیند.

ترانه پرنیان اگر مادری ست که کودک برایش گاه تا سطح یک همبازی نزول می کند و گاه تا اوج یک سند مقاومت صعود می کند،در همه حال دختری  ست که مادر شده است و « خانواده » اش از« من » ِ مجرد ِ! او آغاز می شود.

فیروزه ی شهرزیبا اما شناسنامه ای ندارد. اگر ترانه پرنیان در پی کسب ِ صادقانه و اثبات ِپیشینه ی مولودش است و نامش را متناسب با نام خود،« نغمه» نهاده است؛اما فیروزه که همچون نگینی مطهر در میان رکاب ِ انگشتری از زخم ها و دردها و بی امنی های اطراف نشسته، کودکی دارد که ره آورد عشق نیست و به اجبار بر دامن او گذاشته شده ، تا دیواره ای باشد برای در امان ماندن از سمت ِ تاریک ِریل و شهر آهنی.

اگر گهواره ی کودک ِاو ( که نامش را نیز هیچگاه نمی دانیم و تنها یکبار در شاهسکانس رستوران،« مشتی» صدا زده می شود) تکان می خورد،از بابت آن است که زندگی فیروزه حرکت آرامی داشته باشد و با نبود کودک و شوهر معتاد، دچار طوفان نشود و فیروزه بی پناه تر نشود. و این بار مادرانگی برای فیروزه ،یک نعمت نیست؛ بلکه فرصتی ست برای استمرار زندگی ای که گاه از مرگ نیز تلخ تر و سخت تر است.

... و روح انگیز در « چهارشنبه سوری »؛ که در گلوگاه ِ دوران ِتجرد و رفتن به خانه ی شوهر، برای لحظه ای به درازای یک روز از سر ضرورت ِلقمه ای نان( شما بخوانید مهیا کردن مقدمات عروسی )میهمان خانه ی غریبه ای می شود که به همراه نظافت خانه( و شاید نگاه خودش به زندگی) پرستار موقتی کودکی می شود و همبازی خانه اش و همراه مدرسه اش. و از آنطرف برای لحظه ای به دیدار طفل معصوم مرد متارکه شده ی همسایه می ایستد در بزنگاه وداع!.

روح انگیز،روح جاری و نخ ِتسبیح ِفیلم است؛ و با این حضور مداوم و غریبه،چه بر سر این سلسله و چه زخمی بر طرز بینش و جغرافیای نگاه سنتی- تاریخی او به ساحت خانواده به وجود خواهد آمد؟

« مژده » با لباس های همیشه سیاهش و « سیمین» با سپیدی عظیم ِذاتش و چرک ِمختصر جاری اش، چه مژده و نویدهایی را در گوش ِروح ِجستجوگر ِ « روح انگیز» تزریق می کنند و با انگیزش ِروح او، وی حامل چه کابینی برای بخت عبدالرضا خواهد بود و چه مادری برای کودک ِ آینده اش!؟.

و مینای کنعان! که در برزخ ِبین ِهجرت و پرواز به بهشت ِخیالی( مینا و مینو) و کندن از جهنم ِوهمی اش( که با خیال ِعصیانگرش ساخته است) دارد هروله می کند...و باز کودکی در راه ، که حضور نابهنگامش برای او، و بهنگامش برای تداوم زیستن، پای مینا را در رفتن مردد، و اسیر ماندن می کند. و انگار که حالا به شمایل فرصتی در می آید که همانند نعمت است برای همسر... و زندگی در میانه ی رفتن و انفصال به ماندن و اتصال منتهی می شود. و گفته اند که کودک شیرازه ی زندگی ست و همچون صحاف قهاری برگ های در دست باد را به تنه ی درخت عودت می دهد.

 


 

آخرين تصويرش در ديدار هنرمندان با رئيس جمهور/ تالار وحدت/18 دي ماه 1392

 

جشن منتقدان سینمای ایران- تالار شمس- ۲۵ دی ماه

 

 

*

حنا دختري در مزرعه

 

به شدت علاقمند كارتون است. دنياي شيرين و رويا ساز و رويا پرداز انيميشن. دنياي غم‌هاي عميق و خنده‌هاي غليظ. آن هم او، با آن خنده هاي معروفش كه مثل تير از ميان دندان‌هاي سپيدش شليك مي‌شود. دنيايي كه رنگين كمان رنگ‌هاي فقط شفاف است. حتي سياهي اش هم رنج نيست و قرمزي اش هم به رنگ خشونت و كلك نيست و سر آدم كلاه نمي گذارد!.

شآن نزول نام حنا، هر چه كه باشد، از طبيعت آمده باشد با آن رنگدانه هاي سرخش و يا حتي واج آرايي اسامي باشد، به هر حال براي ما اهالي رسانه، كه او نيز از ماست، به كارتون خاطره انگيز حنا دختري در مزرعه برمي گردد كه او نيز در ميان طبيعت نشسته است.

 

 

*

هر که با مرغ هوا دوست شود

خوابش آرامترین خواب جهان خواهد بود

 

هر ايامي از زندگي، زير سايه‌ي مسئوليتي قرار مي گيرد و رنگ غالب اوقات مي شود. در ايام كودكي، گاهي بازي كردن براي كودك (عليرغم كم توجهي و يا بي توجهي والدين) حتي تبديل به يك رسالت و يا شريان اصلي حياتش مي شود. هيچ امري نبايد، مخل اين اصل شود. و مي دانيم كه طبق فرموده ها كودك در هفت سال اول زندگي، امير است و بايد پدر و مادر بدون آنكه فرزند بداند و متوقع شود، نظرات او را اجرا نمايند و دست او را نيز براي انجام امورش، نه در حنا، بلكه باز بگذارند. فرزند داري از ايام بارداري تا نوزادي و پس از آن تا جواني و ميانسالي حتي، آنقدر براي پدر و مادر، مسئوليت آور و شيرين و سخت است كه حتما بايد با تدبير و تأمل و سعه صدر و نرمش و قاطعيت اين مسير را طي كرد. قصد ندارم در اين مجال اندك به اين مهم بپردازم. بلكه قصدم از آوردن اين بند، اين نكته است:

مادر به شدت گرفتار كار و زندگي است. هنر بسيار و معاش اندكش، از راهي تامين مي‌شود كه قرارداد پذير و طبق يك منوال مشخص و زمانبندي شده نيست. پدر هم كه گرفتاري هاي خاص خودش را دارد و حالا با مدرك كارشناسي ارشدي كه گرفته، لازم است كه به سطوح بالاتر و يا بهره مندي از دانشش بپردازد.

اما ما، و همه ما معتقديم كه هر مسئوليتي در جهان، ذيل عناويني تعريف مي شود كه خداوند براي ما مقدر دانسته است. خداوند براي زن، معنايي را مقدر دانسته است كه مي فرمايد: (با هم از بانوي محترمي مي‌خوانيم):

 

« آیه "و من آیاته ان خلق لکم من انسکم ازواجا لتسکنوا الیها و جعل بینکم موده و رحمه" به وضوح و صراحت کامل داره میگه تمام هویت من به عنوان یک انسان از نوع زن در این تعریف شده که همسرم در کنار من به آرامش برسه و در ارتباط بین ما از طرف من نسبت به اون مودت و از طرف اون نسبت به من رحمت جاری باشه.

یعنی من به عنوان یک زن فقط وقتی کارکرد واقعی خودم رو دارم که بتوانم به عنوان همسر یک مرد، اون رو وقتی که شب خسته از کار روزانه به خانه اش برمیگرده، به آرامش برسانم. یعنی اگر حتی بهترین زن عالم هم باشم، تا ازدواج نکنم و در این موقعیت قرار نگیرم که بتونم مردی رو در خانه اش به آرامش برسانم، بخشی از ظرفیتهای وجودم به فعلیت نمیرسه و نمیتوانم آنطور که باید و شاید به کمال برسم».

 

بيان دقيق و متين و آسماني اين بانو، اگر آينه‌ي رفتارهاي زن و مرد در هر خانواده اي باشد، آن خانه چيزي از بهشت كم نخواهد داشت. و فرزنداني هم كه در اين خانه بزرگ ‌مي‌شوند، درس آموز و سپس آموزگار چنين نگاه و مكتبي خواهند شد.

اما موضوع بحث ما به اين نكته بر مي گردد كه مادر مشغله هايي دارد كه پيش از ازدواج و پيش از فرزند نيز صاحب آنها بوده و حتي ازدواج بر پايه‌ي اين پيشينه و آگاهي از آن شكل گرفته است. و مي دانيم كه فرزندداري و فراتر از آن شوهرداري، مستلزم رعايت مواردي است كه علاوه بر تحكيم و استمرار زندگي، ثواب و خيرات بيشماري نيز دارد. يك نگاه با محبت، يك كلام خوش، چنان تاثيري در هستي خود فرد و انسان مقابلش مي گذارد كه غير قابل كتمان است.

اين همه گفتيم كه بگوييم، ما به او كه دختر و همسر و مادر است، ايمان داريم.

* ما افتخار داريم كه او در ميان تمامي بازيگران هم نسل خودش و نسل قبل از خودش، صاحب زندگي ترين و شناسنامه دارترين فردي ست كه با عزت و آبرو و شرافت، دارد در تمامي حوزه هايي كه مورد نظرش است، ابراز هويت مي كند. (بسيار قابل تحسين و پرنكته و براي بسياري عبرت آموز است كه او حوزه‌‌هاي پر اهميت همسر بودن و مادر شدن را مدنظر دارد و به هيچ عنوان نيز آنها را مخل فرآيند و پروسه‌ي بازيگري اش نمي‌داند). مي‌دانيم كه از پس تمام مسئوليت هايش به بهترين شكل ممكن بر خواهد آمد. مي دانيم كه برآيند و ميوه‌ي خوش مادري او، چنان باشكوه در سبد حيات او قرار خواهد گرفت كه نتيجه اش منجر به تنظيم و چينش چشم نوازتر صحنه زندگي اش خواهد شد. مي دانيم كه خداوند توان او را (اگر خودش هم خوب مشاهده كند، در اين دو سال اخير شاهد رشدهاي عظيمش كه خارج از شمارش روزها و گذر سن است، خواهد شد)، گسترش خواهد داد. و مي دانيم كه خداوند قسم خورده است كه اگر كسي اينها را بداند و به آنها پايبند باشد و شكرگزار بشود، فرشته‌هايش را براي امداد به سمت او روانه خواهد كرد.

ما براي اين باران فرشته ها، وقتي كه مادر قصه‌ي ما، در گير و دار كار است، به شدت دعا مي‌كنيم. ايمان داريم و دعا مي كنيم كه ...:

 

هر که با مرغ هوا دوست شود  / خوابش آرامترین خواب جهان خواهد بود


 

 

 

 

 

 

 

 


الکسا